Mutfak otu olarak bildiğimiz bitkiler, reçetelerimize lezzet katmanın yanı sıra bahçemizi, balkonumuzu veya mutfağımızı yeşillendiren türlerdir. Salatalardan yemeklere, çorbalardan mezelere kadar hemen her tarifte kullanabileceğiniz ve evde yetiştirebileceğiniz 5 mutfak otu hakkında bir rehber hazırladım.
Evde Yetiştirebileceğiniz 5 Mutfak Otu
Mutfak otu dediğimizde aklımıza gelen ilk 5 türün temel bakımını ve kullanım önerilerini sizin için hazırladım.
- Fesleğen: Fesleğen, pek çok yemekte ve salatada kullanılan aromatik bir ottur. İtalyan mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan fesleğen pesto sosunun ana bileşenidir. Fesleğen, güneşli bir pencere kenarında kolayca büyür ve serpilir. Toprağının tamamen kurumasını istemediği için dibi hafif kurudukça sulanmalıdır. Fesleğenin yaprakları karşılıklıdır. Dallar üzerindeki karşılıklı yaprakları yaprak sapı ile birlikte budayarak hasat etmenizi öneririm. Bu sayede altta kalan bölümlerden daha fazla sayıda sürgün elde edebilirsiniz.
- Maydanoz: Maydanoz, genellikle garnitür olarak kullandığımız lezzetli bir mutfak otudur. Barındırdığı vitaminler ve mineraller ile sağlık açısından da oldukça faydalıdır. Ödem ile savaşta en çok tercih edilen mutfak otlarından biridir. Maydonoz, uzun saatler yakıcı ve direkt güneş ışığına maruz kalmaktan hoşlanmaz. Dolaylı ışık alacağı bir alanda yetiştirmek en doğrudu olacaktır. Dibi hafif kurudukça sulayarak maydanoz bakımı yapabilirsiniz. Bahçenizin veya balkonunuzun kuytu köşelerinde bir saksı içerisinde veya direkt toprakta maydanoz yetiştirebilirsiniz. Maydanoz hasat ederken sadece yapraklarını değil yaprakların bağlı olduğu gövde bölümünü de kesmeyi unutmayın.
- Kekik: Kekik, çorbalarda ve et yemeklerinde en çok tercih edilen mutfak otlarından biridir. Hem taze hem de kuru olarak tüketilebilen kekik, çeşitli türleriyle mutfaklarımızın vazgeçilmez aromalarına ev sahipliği yapar. Kekik bitkisi, iyi ışık alan bir alanı tercih eder. Kendi başının çaresine bakabilen bitki türlerinden biridir. Kekik bitkisini sularken dikkatli olmak önemlidir. Kök çürümesine yol açacak sıklıkta sulamak geri dönülmez sorunlara yol açabilir.
- Nane: Bahçelerin en “arsız” türlerinden biri nanedir. Çaylarda, kokteyllerde, tatlılarda, salatalarda ve daha pek çok reçetede nane kullanılır. Güçlü kokusu sayesinde zararlı böcekleri de uzak tutmaya yardımcı bir türdür. Nane yetiştirmek için bahçeyi tercih etmenizi önermem. Nane çok hızlı çoğalan ve yayılan bir türdür. Direkt toprağa ekim yaptığınızda bahçenizi ele geçirmesi an meselesidir. Dış mekanda bile bir saksı içerisinde yetiştirmenizi tavsiye ederim. Gölge alanlarda gayet iyi performans gösterir. Dış mekandaysa sulamasını doğanın ellerine bırakabilirsiniz ancak saksısının altının delikli olduğundan emin olun. İç mekan yerine balkonlar gibi esintili alanlar nane için çok daha uygundur.
- Biberiye: Biberiye, et yemeklerinin vazgeçilmez aromalarından biridir. Aynı zamanda güçlü bir antioksidan deposudur. İyi drenajı olan bir toprak karışımı içerisinde güneşli bir alanda güzelce gelişip serpilir. Sıcak ve hafif kurak koşulları tercih eden biberiye için aşırı sulama problem yaratır. Dibi kurudukça sulamak en doğrusudur. Küçük boy bitkiler daha sık sulanmaya ihtiyaç duyabilir. Sulama ihtiyacına göre ilerlemek en iyi çözümdür.
Mutfak Otu Yetiştirmenin Püf Noktaları
Mutfak otu yetiştirmek, en keyifli ve öğretici aktivitelerden biridir. Hem çoğaltma hem de budama gibi pratikleri yapma şansı bulabilirsiniz. Mutfak otları yetiştirirken birkaç temel nokta söz konusu. Kısa kısa mutfak otları yetiştirmenin püf noktaları şu şekilde:
- Her ot farklı bir yetiştirme ortamı ve koşulu ister. Türleri araştırmak ve isteğe göre ilerlemek en doğrusudur. Zira bazı mutfak otları direkt güneş ışığı severken diğerleri dolaylı ışık veya gölge bir alan tercih eder.
- Tüm bitkilerde olduğu gibi düzenli sulama yapmak ancak aşırı sulamadan kaçınmak elzemdir. Mutfak otları genellikle toprağının iki sulama arasında ya tamamen ya da çoğunlukla kurumasını ister. Saksı ağırlığı veya parmak kontrolü yaparak sulama ihtiyacına göre hareket edebilirsiniz.
- Mutfak otları yetiştirirken kullandığınız saksının drenaj delikleri olmasını tavsiye ederim. Dış mekanda bir saksı içerisinde bakılan bitkiler için bu olmazsa olmaz bir koşuldur. Yağmurun etki alanındaki bitkilerin saksılarının içinde su birikmesi, kök çürümesi gibi problemlere yol açar.
- Mutfak otları, yaprak zararlılarının hedefi haline gelebilir. Bahçelerde bu tür otlar çoğu zaman yararlı türleri cezbetmesi ve zararlıları uzak tutması için kullanılır. Yaprak zararlıları için bir tür kapan görevi de görebilir. Yaprakları yenilen mutfak otları için tarım zehri gibi uygulamalardan kaçınmak çok önemlidir. Budama ve evde hazırlanabilecek preparatlar ile yaprak zararlıları ile mücadele yöntemleri tercih edilebilir.
Bahçe bakımı yaparken kediler bahçeme kaka yapıyor, ne yapmalıyım diyorsanız konuyla ilgili hazırladığım makaleye göz atabilirsiniz. Evde bitki bakımının püf noktalarıyla ilgili Ev Yeşili YouTube kanalındaki videoları inceleyebilir, merak ettiklerinizi yorum olarak yazabilirsiniz. Tüm yorumlara vakit buldukça yanıt vermeye özen gösteriyorum.
Gizem Aydoğan
Ev Yeşili